Жұқтыру жолдары

Сіздің балаңыз – шетелге білім алуға барайын деп жатқан оқушы немесе студент пе? Оған денсаулығы туралы және оның басқа елде қандай қауіпке тап болуы мүмкін екені жайында айтуды ұмытпаңыз. 

Сүйіскенде

Темекі тартқанда

Адамдар
көп жиналатын
орындарға
​​​​​​​барғанда

Ортақ ас
құралдарын
және
ыдыс-аяқты
​​​​​​​пайдаланғанда

Жөтелгенде
және
​​​​​​​түшкіргенде

Жатақхана
​​​​​​​мен казармада
​​​​​​​тұрғанда

Әсіресе, менингококтық менингит туралы айтыңыз, себебі осы аурудың деңгейі жоғары елдерде немесе жақында оның таралу жағдайлары тіркелген елдерде оқыған кезде оны жұқтырып алу қаупі өте жоғары.   

Неліктен шетелде оқитын дәл осы жастар қауіп-қатерге тап болады? Себебі олар инфекция жұқтыру ықтималы жоғары жағдайда бәрінен де жиі болады: жатақханада тұрады, ортақ ас құралдары мен ыдыс-аяқты пайдаланады, клуб, бар, ойын-сауық орталықтары мен адам көп жиналатын басқа жерлерге барады.

Олар сондай-ақ бір-бірімен көп араласады және романтикалық қарым-қатынас жасайды (ал құшақтасу мен сүйісу сияқты тығыз байланыс та  – айтарлықтай қауіп-қатер факторы). 2
 

Менингококтық менингит барлық елдерде кең таралған. Тек әр түрлі аймақтарда оның әртүрлі штамдары таралған.15 Менингококтық менингитке әкелуі мүмкін болатын менингококтың (бактериялардың) негізгі 5 серогруппасын ажыратады: A,C,W, Y және B. 1

Балаңыз оқуға баратын елдің серогруппалық көрінісін міндетті түрде алдын ала анықтап алыңыз. 3 
Біз, яғни ата-аналар, мектепте оқитын немесе студент баламыз қасымызда болмаған кезде оны қадағалай алмайтынымыз айдан анық. Бірақ егер баламыз ауру жұқтырып алу қаупі жоғары елге аттанатын болса, онда біз менингококк инфекциясының алдын алу әдісін – вакциналауды қолдана аламыз. 3
 

Менингококты инфекция: серогруппалық көрініс​​​​​​​11

Жұқтыру қауіптері

Менингококк адамнан адамға, соның ішінде балаға да ауа-тамшы жолымен жұғады.​​​​​​​1

Жөтел және түшкірік 

Дені сау жасөспірім

 

Жасөспірімдер белсенді өмір салтын ұстанады, бір-бірімен жиі жиналады, тамақ бөліседі, ортақ ыдыс-аяқтан ішеді, бұл инфекцияның таралу қаупін арттыруы мүмкін.14 Менингококк инфекциясын тудыратын бактериялардың асимптоматикалық тасымалдаушысы екенін білмейтін адамдар инфекцияны жасөспірімге жұқтыруы мүмкін.7,8
 

Инфекцияны тудыратын бактериялардың тасушысы ретінде, көбінесе, жасөспірімдер мен жастар болып табылады. 7

 Жасөспірімдер өздерінен кіші інілері немесе қарындастары/сіңлілері үшін, сондай-ақ иммунитеті төмен достары мен туыстары, аталары мен әжелері үшін инфекция көзі бола алады. 7,13

Cимптомдары

Менингококк инфекциясының жалпы симптомдарына дене температурасының көтерілуі, бас ауруы, мойын бұлшықеттерінің қатуы, сананың бұлыңғырлануы және қызылкүрең бөртпенің пайда болуы жатуы мүмкін. ​​​​​​​6

Дене
температурасының
​​​​​​​ көтерілуі

Бас ауруы

Мойын
бұлшықеттерінің
​​​​​​​ қатуы 

Сананың
​​​​​​​бұлыңғырлануы

Қызылкүрең
бөртпенің
​​​​​​​пайда болуы

Менингококк инфекциясының алғаш байқалатын ерте белгілері тұмауға ұқсас, бірақ В типті менингококк басқа түрлерге қарағанда тезірек дамиды және 24-48 сағат ішінде адам өліміне әкелуі мүмкін.1,4  Менингиттің ерте байқалатын симптомдарын басқа аурулардан қалай ажыратуға болатынын білу өте маңызды. 
Менингококк инфекциясы симптомдарының бірі - шыны стаканмен басқанда бозармайтын бөртпенің көрінуі болып табылады.4 Мұндай бөртпені геморрагиялық бөртпе деп атайды.4

Балаңыз қауіп-қатер тобына жата ма? 

5 сұраққа жауап беріңіз.7,12

1 Балаңыздың жасы 15-24-те ме? 

2 Балаңыз достарымен сусын мен тағам бөлісе ме?

3 Балаңыз басқа елге саяхат жасауға, шет елге оқуға баруға, жатақханада тұруға немесе лагерьге баруға ниеттеніп жатыр ма?

4 Балаңыз спортпен, жүзумен немесе басқа топтық жұмыстармен айналысады ма? 

5 Қызыңыз/ұлыңыз құрдастарымен тығыз қарым-қатынас жасай ма (сүйісу - бактерияның таралу көзі)?

Что такое менингит?

Егер жауаптардың бірі «иә» болса, онда балаңыз қауіп-қатер тобына жатады​​​​​​​

Салдары

Менингококтық менингиттен аман қалған әрбір 5-ші адам мүгедектікке тап болуы мүмкін​​​​​​​.​​​​​​​9 

Мүгедектікке әкелетін қайтымсыз салдар:

Қол-аяқ ампутациясы

Көру немесе есту қабілетінің жоғалуы

Теріде тыртық қалуы

Моторика мен ми қызметінің бұзылуы

Сөйлеу қабілетінің бұзылуы

Ауруға шалдыққан әрбір 10-шы адам  қайтыс болуы мүмкін.5 


​​​​​​​Егер науқастар емделмесе, жағдайлардың 50%-ы өліммен аяқталады. 10

Менингококтық менингитке шалдыққан адамдар, нәтижесі жарамсыздыққа әкелетін қатаң және беті қайтарылмайтын салдарға тап болуы мүмкін. ​​​​​​​9

Менингококкты менингиттің алдын алу жолдары туралы білесіз бе?

Менингококк инфекциясын тану өте қиын. Тіпті\егер сіз тани білген жағдайда - әрдайым сауығу салдарсыз нәтижелерге алып келе бермейді. ДДҰ ұсынымына сәйкес вакцинация менингококк инфекциясымен күресте жалғыз ұтымды тәсіл болып табылады​​​​​​.​​​​​​​​5

Балаңызда менингит қаупін азайту үшін дәрігерден кеңес алыңыз және не істеу керектігін біліңіз.


​​​​​​​Кеңес алу үшін  қалаңыздағы вакциналау орталықтарына жүгіне аласыз

Вакциналау орталығы №1

Алматы қ.
ЖШС "Фармаком" вакциналау клиникасы
Карасай Батыр көшесі 30
8 (727) 2917965
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №2

Алматы қ.
ЖШС "Фармаком" вакциналау клиникасы
Бұзырбаев көшесі 23
8 (727) 3824603
8 (701) 166 31 30

Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №3

Алматы қ.
International SOS Clinic Almaty
Ходжанов көшесі 2/2 
8 (701) 760 04 45
8 (727) 2581911 
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №4

Алматы қ.
"IMC" медицина орталығы
Мұқанов көшесі 235
8 (727) 3786464​​​​​​​
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №5

Алматы қ.
"IMC" медицина орталығы
Гагарин даңғылы 311а​​​​​​
8 (702) 176 62 33
8 (727) 3022088
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №6

Алматы қ.
Орталық клиникалық аурухана
Шевченко көшесі 39
8 (777) 217 20 00​​​​​​​
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №7

Шымкент қ.
ЖШС "Медикер-ЮК"
Нұрсат шағын ауданы, Арғынбеков көшесі 640А
8 (701) 567 19 09
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №8

Алматы қ.
"Medical Partner Korea" медицина орталығы
Достық даңғылы 210 Б​​​​​​
8 (727) 3554100
8 (702)913 85 64

Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №9

Нұр-Сұлтан қ.
"Мейiрiм" көпсалалы медицина орталығы
Сыганак көшесі 19
8 (717) 279 75 79
8 (701) 217 59 04
8 (701) 485 32 12
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №10

Ақтау қ.
"Vital Prestige" медицина орталығы
17 шағын ауданы, 7 үй (ЖК Green Park)
8 (7292) 423368
8 (7292) 423389
8(701)6432161
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №11

Атырау қ.
ЖШС "Open clinic" филиалы
Студенческий даңғылы 205 А
8 (7122) 276911
8 (7122) 276677
8 (701) 206 03 16
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №12

Қарағанды қ.
Қалалық алғашқы медициналық-санитарлық көмек орталығы
Назарбаев даңғылы 28
8 (7212) 940022
564005
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №13

Нұр-Сұлтан қ.
Archimedes клиникасы
Туран даңғылы 49
8701-781-45-00

Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №14

Өскемен қ.
Амбулаториялық орталық
Абай көшесі 18
8 (7232) 703703
8 (771) 302 38 74​​​​​​​
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №15

Қостанай қ.
"Жемчужина" медицина орталығы
Уральская көшесі 14
8 (705) 453 94 41
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №16

Тараз қ.
"Жанұя" медицина орталығы
Пушкин көшесі 41
8 (778) 498 11 62
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №17

Нұр-Сұлтан қ.
ЖШС "Open clinic" филиалы
Отырар даңғылы 8/2
8 (7172) 219571 (72, 74, 76)
8 (7172) 200482
8 (701) 781 45 00  
8775-133-05-41
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №18

Нұр-Сұлтан қ.
"Мед Лайн" медицина орталығы
Күмісбеков көшесі 8
8 (7172) 237272
8 (708) 582 67 14  
   
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №19

Талдықорған қ.
"Нұр-Авиценум" медицина орталығы
Ескельді би көшесі 224
8 (777) 237 15 14
​​​​​​​
Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №20

Орал қ.
Талап АҚ
Орақбаев көшесі 18;  Ихсанов көшесі 44/2
8 (7112) 247300

Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №21

Шымкент қ.
"Орынбаев" медицина орталығы
Сматлаев көшесі 60
8 (701) 737 60 16
​​​​​​​
​​​​​​​Қоңырау шалу

Вакциналау орталығы №22

Шымкент қ.
ЖШС "Медикер-4К"
Бейбітшілік көшесі 2а
8 (701) 798 96 30г

Қоңырау шалу

показать еще

Пайдаланылған әдебиеттер

1. World Health Organization. Meningococcal meningitis factsheet. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/meningococcal-meningitis Last Accessed September 2019
2. MacLennan, J., Kafatos, G., Neal, K., Andrews, N., Cameron, J. C., Roberts, R., ... & United Kingdom Meningococcal Carriage Group. (2006). Social b ehavior and meningococcal carriage in British teenagers. Emerging infectious diseases, 12(6), 950.
3. Memish ZA, et al. Invasive meningococcal disease and travel. J Infect Public Health. 2010;3(4):143–51. doi: 10.1016/j.jiph.2010.09.008.
4. National Health Service. Meningitis:symptoms. www.nhs.uk/conditions/meningitis/symptoms/ Last Accessed September 2019
5. World Health Organization. (2018). WHO position paper, Meningococcal A conjugate vaccine: Updated guidance, February 2015. Va ccine, 36(24), 3421-3422. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2017.07.063
6. Thompson MJ, et al. Clinical recognition of meningococcal disease in children and adolescents. Lancet. 2006;367(9508):397 –403. doi: 10.1016/S0140-6736(06)67932-4.
7. Christensen H, et al. Meningococcal carriage by age: a systematic review and meta-analysis. Lancet Infect Dis. 2010;10(12):853–61. doi: 10.1016/S1473-3099(10)70251-6
8. Meningococcal Disease: Technical and Clinical Information | CDC. Cdc.gov. (2019). Retrieved 16 September 2021, from https://www.cdc.gov/meningococcal/clinical-info.html.
9. Bettinger JA, Scheifele DW, Le Saux N, et al. The disease burden of invasive meningococcal serogroup B disease in Canada. Pediatr Infect Dis J. 2013;32(1):e20-e25.
10. Agrawal, S., & Nadel, S. (2011). Acute bacterial meningitis in infants and children. Pediatric Drugs, 13(6), 385-400.
11. Adapted from Hedari, C. P., Khinkarly, R. W., & Dbaibo, G. S. (2014). Meningococcal serogroups A, C, W-135, and Y tetanus toxoid conjugate vaccine: a new conjugate vaccine against invasive meningococcal disease. Infection and drug resistance, 7, 85.
12. Adapted from Acevedo, R., Bai, X., Borrow, R., Caugant, D. A., Carlos, J., Ceyhan, M., ... & Zhu, B. (2019). The Global Meningococcal Initiative meeting on prevention of meningococcal disease worldwide: epidemiology, surveillance, hypervirulent strains, antibiotic resistance and high -risk populations. Expert review of vaccines, 18(1), 15-30.
​​​​13.Vetter, Volker, et al. "Routinely vaccinating adolescents against meningococcus: targeting transmission & disease." Expert Review of Vaccines 15.5 (2016): 641-658.
14.Tully, J., Viner, R. M., Coen, P. G., Stuart, J. M., Zambon, M., Peckham, C., ... & Booy, R. (2006). Risk and protective factors for meningococcal disease in adolescents: matched cohort study. Bmj, 332(7539), 445-450.
15.World Health Organization. "Weekly Epidemiological Record, 2011, vol. 86, 36 [full issue]." Weekly Epidemiological Record= Relevé épidémiologique hebdomadaire 86.36 (2011): 389-400.

PP-NIM-KAZ-0078